+32 477 30 66 99 ilse@kantel.be
Kantel naar een regeneratief leven

Kantel naar een regeneratief leven

door | mei 21, 2023 | Persoonlijk kantelpunt, Werkgenegenheid

Kantel naar een regeneratief leven

Wat betekent regeneratie?

Regeneratie gaat nog een stap verder dan ‘streven naar duurzaamheid’.

Het betekent niet langer ‘een neutrale’, maar wel bewust een POSITIEVE bijdrage leveren door op holistische wijze een verschil te maken 

'Holistisch' wil in de context van levensloop- en loopbaanbegeleiding zeggen dat je ALLE levensdomeinen als verbonden met elkaar beschouwt. En dat, wanneer er iets grondig verandert in het ene domein, dat altijd impact heeft op de andere.

Het betekent ook dat je rekening houdt met de impact van jouw persoonlijke beslissingen op de andere mensen die een belangrijke rol in je leven spelen. Je overstijgt dus je eigenbelang, waardoor je het algemene belang beter dient, zonder je eigen behoeften te negeren of ondergeschikt te maken.

Je gaat voor win-win-winsituaties, in alle omstandigheden. Da’s een heel ‘logische’ manier van kijken voor wie al een ecologisch of ecosofisch wereldbeeld hanteert, maar een pittige uitdaging voor wie met andere wereldbeelden opgroeide. 

Resultaat van dergelijke regeneratieve blik? 

 Wanneer je met een regeneratieve blik naar je eigen leven kijkt, ga je andere keuzes maken in het leven:

  • In plaats van louter individualistisch naar je toekomst te kijken, ga je je denken en handelen afstemmen op een collectief belang
  • In plaats van uit ‘afgescheidenheid’ te leven – 'ieder voor zich', 'eten of gegeten worden', 'no pain, no glory' - streef je naar een leven met meer verbinding, met jezelf én met alle ander leven, niet omdat 'het moet' of omdat je daar een beloning voor krijgt, maar omdat het intrinsiek goed voelt, omdat wij altijd al op die manier bedraad waren als mens en sociale dieren
  • In plaats van te denken vanuit schaarste – er is niet genoeg tijd/geld/liefde/ vul maar in – ga je leren kijken vanuit overvloed

 

Waarom zou je een regeneratief leven willen leiden?

Bewust een positieve bijdrage leveren aan het grotere geheel waar je deel van uitmaakt, voegt instant betekenis en zingeving toe aan je leven.

Op een moment in de geschiedenis waarop we met zovelen op zoek zijn naar zingeving en naar hoop om moedig onzekere tijden tegemoet te durven gaan, is dit minstens een interessante piste om te onderzoeken.

Want wie droomt er niet van om een leefbare wereld achter te laten voor z’n kleinkinderen, met minder conflicten en een beter toekomstperspectief, ondanks alle onheilsberichten?

 Als dat mogelijk wordt door je eigen wereldbeeld in vraag te durven stellen én je van dat proces ook nog blijer wordt, dan laat je zo’n kans toch niet liggen? 

    Sounds great, hier wil ik meer over weten...

    Er is een rivier die nu erg snel stroomt.
    Hij is zo groot en snel dat er mensen zijn die bang zullen zijn.
    Ze zullen proberen om aan de wal vast te houden.
    Ze zullen zich voelen alsof ze uit elkaar getrokken worden en ze zullen enorm lijden.

    Weet dat de rivier zijn bestemming heeft.

    De oudsten zeggen dat we de kant los moeten laten en af moeten zetten naar het midden van de rivier, onze ogen open moeten houden en onze hoofden boven water.

    Kijk wie daar met jou is en vier feest.

    In deze tijd in de geschiedenis moeten we niks persoonlijk nemen, onszelf allerminst!
    Want op het moment dat we dat doen, komen onze spirituele groei en reis tot stilstand.

    De tijd van de lone wolf is voorbij.
    Verzamel jullie!

    Verban het woord ‘worstelen’ uit je houding en woordenschat.
    Alles wat we nu doen moet op een heilige manier gedaan en gevierd worden.

    WIJ zijn degenen

    op wie we gewacht hebben...

    Hopi-oudste Hopi Nation, Oraibi, Arizona

    UIT BOEK 'De wereld, dat ben jij' van Roek Lips – Uitgegeven bij Ambo|Athos Amsterdam

    Hoe werkt dat, regeneratief leven?

    Door jezelf te zien als onderdeel van het levensweb, plaats je jezelf niet meer aan de top van een pyramide.

    Maar evenmin reduceer je jezelf tot een willoos onderdeel van de massa waarin elke vorm van autonomie de kop wordt ingedrukt.

    Vanuit een besef van afhankelijkheid ten aanzien van ALLE leven, ga je in verbondenheid je eigen ding doen in de wereld...

     Individualisme en kortetermijndenken gaan op de schop, ten bate van een langetermijnvisie en meer wederkerigheid tussen al wat leeft en leefde, in het verleden, het heden én de toekomst. 

    Zo krijg je een heel andere dynamiek, ook intergenerationeel, met meer respect voor elkaar als resultaat.

    1. je erkent de overvloed die er is en streeft naar een gelijkwaardiger verdeling
    2. je laat je eigen grote gelijk los en durft je wereldbeeld in vraag stellen
    3. je vult niet in voor een ander, maar luistert en stelt vragen over hoe het is om die ander te zijn...

    Zo ontstaat wederkerigheid tussen al wat leeft en leefde, in het verleden, het heden én de toekomst. Ook je tijdsbesef kantelt dus...

    Voorbeeld één – regeneratieve landbouw

    Regeneratieve landbouw draait bijvoorbeeld niet enkel over ‘creatie van voedsel’ maar gaat ook over:

    • biodiversiteit
    • het bodemleven
    • de levenskwaliteit van de boer
    • zijn relatie met de consument én het landschap

    Voorbeeld twee – regeneratieve economie

    Een regeneratieve economie is gebaseerd op wederkerigheid waar ALLE belanghebbenden baat bij hebben. Zo heb je niet langer ‘een winnaar en een verliezer’, maar ‘veel winnaars zonder dat er nog verliezers zijn’. Want zolang er nog verliezers zijn, werk, denk of leef je nog niet regeneratief genoeg.

    Voorbeelden van regeneratieve manieren om naar economie te kijken vind je bij Kate Raworth’s donuteconomie en Kees Klomp’s betekeniseconomie.

    Hoe kantel je als individu naar een regeneratief leven ?

    Kantel naar een regeneratief leven

    Eerst de weg naar binnen: analyseer je dagelijkse handelingen & rituelen

    • Strookt wie je wil zijn en hoe je wil leven met hoe je vandaag leeft?
    • Passen je huidige gewoontes en gedragingen bij je gedroomde toekomstbeeld, voor je eigen leven én voor de wereld?
    • Kan je nieuwe rituelen en gewoontes creëren, vanuit een regeneratief karakter?
    • Durf je vaker vertragen, stilstaan, spanning benoemen, conflicten aangaan in plaats van uit de weg gaan, durf je met open hart verbinden met AL wat zich aandient in je leven?

    Ontdek jouw missie en visie in dit leven

    • Ken jij jouw missie al? Stond je daar al bij stil? Ben je in staat om ‘woorden’ te geven aan wat jij als jouw missie in dit leven beschouwt?
    • In welke mate maken de planeet, andere mensen én andere planeetbewoners deel uit van jouw missie?
    • Kan je vanuit een hoger doel VOORBIJ producten, diensten en processen kijken en een diepere betekenis geven aan wat jij doet in het leven?
    • Heb je helder hoe jouw visie past binnen een langetermijntoekomstdroom voor een regeneratieve wereld?
    • Heb je aandacht voor je oorsprong, waar je vandaan komt en hoe je bent geworden wie je vandaag bent?

    Word je bewust van je eigen overtuigingen, aannames, meningen en reactieve patronen

    Bewustzijn kan maar groeien waar er bereidheid is om te vertragen, stil te staan, te kijken en diep te luisteren naar wat IS.

     

    1. Kan jij je nog verwonderen?
    2. Durf je kritisch te denken OVER je eigen denken?
    3. Over het denken zelf?
    4. Durf jij voelen?
    5. Ken je de favoriete vecht-, vlucht- en bevriesresponsen van je reptielenbrein wanneer dat voelen lastig wordt?
    6. Ben je bereid het innerlijk werk te doen om die reactieve patronen om te buigen?

    Ontdek je waarden en principes

    • Weet jij wat je echt belangrijk vindt in het leven?
    • Kan je dat ook op positieve wijze verwoorden of verbeelden?
    • Kan je vertellen waar je voor staat, waar je meer van wil, zonder te veroordelen wat je niet wil en kan je dat zonder gevoelens van verbittering, angst, boosheid of verdriet over wat nog niet is?

    Neem 100% verantwoordelijkheid voor jouw eigen aandeel

    Niet minder dan 100%...

    1. Ga jij conflicten moedig aan, in plaats van ervan weg te lopen?
    2. Waak je over je eigen reactieve patronen en buig je ze om tot proactief bewustzijn?
    3. Kijk je met mildheid naar het gedrag van andersgestemden omdat je weet dat de meeste mensen hun best doen, net zoals jij?

    Maar ook niet meer dan 100%...

    1. Weet je dat je in je eentje geen volledig systeem kan keren, dat dit een toprecept is om op te branden?
    2. Verbind je je daarom met gelijkgestemden, reik je vanuit kwetsbaarheid uit en durf je hulp vragen?
    3. Vermijd jij onnodig drama, geef je jouw grenzen aan?

    Bepaal je toekomstig gewenst gedrag, wat ga je anders doen?

    • Wat DOE jij al concreet om je missie te beleven, te belichamen?
    • Hoe geef jij VORM aan datgene wat je in de wereld wil zetten?
    • Welke TALENTEN zet jij vandaag al in om je missie leven in te blazen?
    • Welke VAARDIGHEDEN OF PERSOONSKENMERKEN wil je graag nog verder exploreren of ontwikkelen?
    • Wat heb je daartoe te ondernemen?
    • Wie kan je daarbij helpen? Want je hoeft het niet alleen te doen…

    Dan de weg naar buiten: betrek anderen in jouw verlangen als storymaker

    • Woorden creëren werelden: word een storymaker, creëer nieuwe verhalen in plaats van oude verhalen te herkauwen of te consumeren
    • Overstijg het ‘influencer-schap’ op basis van commerciële reclamedoeleinden, inspireer anderen vanuit wat je hart je oproept om te delen; sharing = caring
    • Gebruik alle kanalen die je ter beschikking hebt om jouw verhalen en verlangens te delen met anderen…
    • Denk digitaal aan sociale mediaplatformen en videokanalen, denk analoog aan de gesprekken die je voert met mensen, aan een boek dat je kan schrijven, aan cirkels die je organiseert,...
    • Betrek je volledige netwerk om AL je levensdoelen te bereiken…

    Communiceer op verbindende wijze, met jezelf en elkaar

    Geweldloze of verbindende communicatie is een mooie manier om met meer mildheid naar jezelf én de Ander te kijken...

     

    Word je bewust van je eigen 'tone of voice', de manier waarop je tegen jezelf en tegen anderen over jezelf én over anderen praat. Ook als die gesprekken in stilte, in je hoofd plaatsvinden. En dan 'gedachten' heten...

    Speel met de elementen

    Er is geen standaard recept of stappenplan om je ‘instap’ of ‘volgende stap’ in jouw kantelproces te bepalen.

    Speel met de elementen. En realiseer je dat dit een levenswerk is, no quick fix...

    Zolang jij de bereidheid aan de dag legt om te durven voelen, denken én bewegen in de voor jou gewenste richting, daarbij rekening houdend met de grotere gehelen waarvan je deel uitmaakt, blijf je verdiepen en evolueren op je levenspad.

     

    Wanneer is het een goed moment om te kantelen?

    Sommige mensen wachten tot een kantelpunt in hun professioneel of persoonlijk leven hen wakker schudt…

    Anderen zien in het kantelpunt waarop onze planeet staat een uitnodiging om er niet langer over te denken, maar het nu eindelijk te gaan DOEN, hun leven vanuit regenerativiteit te omarmen.

    Vast staat dat we meer dan ooit behoefte hebben aan ACTIEVE hoop, bekijk de documentaire Living in the Time of Dying maar ‘ns.

     

    Vandaag hebben we nog een keuze,

    aan jou om die keuze te maken...

    Verbind met anderen die werken rond 'regeneratief leven'

    Je hoeft het niet in je eentje te doen, sterker nog, je KAN het niet in je eentje...

    Verbind liever met anderen die zoekend zijn en geenszins beweren 'HET' antwoord te hebben, maar wel uitkijken naar 'verbinden met gelijkgestemden die het ook niet weten en in dat niet-weten kunnen ZIJN, met en voor elkaar':

     

    Contacteer mij als je zelf op zoek bent naar handvaten om rechtop te kunnen blijven onder de zekerheid dat er weinig zekerheden zijn en als je, in plaats van te blijven wankelen, bewust wil kantelen naar een regeneratieve manier van leven...

     

    Ja, ik wil kantelen...

    De waarde van werk

    De waarde van werk

    door | dec 5, 2022 | Maatschappelijk kantelpunt, Werkgenegenheid

    Wat ik al jaren oppik over de waarde van werk uit gesprekken met ervaren professionals tijdens mijn werk als levensloopbaancoach, zie ik vandaag bevestigd in academisch onderzoek in 2022 uit de Nederlandse Universiteit van Amsterdam:

    'Betaald werk' moet het afleggen tegen andere levensdomeinen als gezin, familie en vrienden en vrijetijdsbeleving

    Zinvol, kwaliteitsvol werk dat een bijdrage levert aan een betere wereld en waarin sociale relaties primeren, is waar mensen naar verlangen, maar wat ze steeds minder vinden

    Nochtans werken we graag: 74% zou blijven werken als het voor het geld niet nodig was, tegelijkertijd zou 71% het een verbetering vinden als we een eenvoudiger, natuurlijker manier van leven zouden leiden...

    Waarde van Werk in Nederland - Paul de Beer

    Wat betekent 'de waarde van werk' voor jou als professional tijdens je beroepsactieve jaren?

    Vertaald naar jouw dagelijkse realiteit, levert dat interessante reflectievragen op:

    1. Als jij verlangt naar een eenvoudiger, natuurlijker manier van leven, wat weerhoudt je daar dan van?
    2. Als je verlangt naar zinvol werk, wat kan je dan doen binnen jouw huidige professionele context en rol om er zingeving aan toe te voegen?
    3. Als het je niet lukt binnen je huidige context, wat heb je dan anders te doen?
    4. Wie kan je daarbij helpen?
    5. Wanneer ga je die hulp vragen?

    Op metaniveau kan je hierbij stilstaan:

    • Hoe wil jij je in de toekomst verhouden tegenover 'betaald werk', wetend dat het leven eindig is, kinderen snel opgroeien en onze wereld zoals we ze vandaag kennen op een kantelpunt staat?
    • Wat betekent dat antwoord voor de KEUZES die jij maakt, in jouw werk en leven, voor JOUW gedrag?
    • Wat ga je anders doen, als consument of producent, verschaffer of afnemer van betaalde arbeid, aanbieder of afnemer van diensten, maar ook als vader of moeder, zoon of dochter, partner, vriend, familielid, lid van een vereniging, burger?

    Maakte jij al eens de balans van jouw persoonlijk contentement in de verschillende levensdomeinen? Moet je echt 'ns doen:

    https://www.kantel.be/epc

    Wat betekent dit onderzoek naar de waarde van werk voor jou als werkgever?

    1. Verbeter de kwaliteit van werk, zet minder in op 'command and control', geef je medewerkers meer autonomie in hun tijdsbesteding en maak menselijke interactie en 'menselijke maat' opnieuw leidend: mensen snakken naar verbinding...
    2. Dat betekent niet dat je moet verbieden om 'thuis te werken': geef mensen de vrije keuze om hun werk zo te organiseren dat ze resultaten kunnen behalen die in consensus bepaald werden...
    3. Zorg voor interessant werk: zorg ervoor dat je medewerkers weten op welke manier ze bijdragen aan welk doel en vergewis je ervan dat zij dat doel waardevol vinden...
    4. Screen je medewerkers op hun waarden: zorg ervoor dat zij hun eigen waarden kennen als dat vandaag nog niet het geval is en bepaal de waarden van je organisatie niet top-down, maar bottom-up: de waarden van je medewerkers bepalen de waarden van de organisatie, niet andersom...
    5. Waarden moeten altijd vertaald worden in gedrag, anders blijven ze dode letter...
    6. Werk dat beter gedaan wordt door computers of robotten kan je gerust automatiseren, maar werk waarbij de mens hét verschil maakt, moet je nooit weg saneren: dat betaal je cash in verminderde betrokkenheid bij je medewerkers én je klanten...
    7. Betrek je medewerkers actief bij het menselijk houden van de werkdruk: hou op met top-down sturen en geloven dat een zaakvoerder, CEO of gelijk welke manager 'alwetend' is...
    8. Stel je visie over 'mensen die uitvallen' bij: zorg dat je weet waarover je praat, of laat je bijstaan door mensen die wél weten waarover ze praten als het gaat over langdurige afwezigheid door fysieke of mentale problemen
    9. Waan jezelf niet immuun voor burn-out: niemand is immuun, ook jij niet...
    10. Laat je vaker bijstaan door professionals in 'mensenwerk': dat is OOK een ambacht...

     

    Wat betekent dit voor beleidsmakers en andere denkers rond de waarde van werk?

    Wordt het geen tijd om het perspectief te kantelen?

    Om 'krapte op de arbeidsmarkt' niet enkel als een probleem te zien, maar ons af te vragen waarvoor dit 'probleem' een oplossing is?

    1. Is het echt verstandig om zo hard in te zetten op 'iedereen voltijds en zo lang mogelijk aan de betaalde arbeid krijgen', gedreven door een louter mechanistische kijk op het leven, terwijl mensen terecht verlangen naar een waardengedreven leven?
    2. Is het verstandig om onze levens te reduceren tot activi-tijd en productivi-tijd, gedreven door een economisch systeemdenken dat zowel onszelf als de Aarde uitput?
    3. Moeten we het nog wel hebben over 'de balans werk-leven'? Creëren we op die manier niet nog meer afgescheidenheid in plaats van verbinding?
    4. Wat wordt er mogelijk als we 'economie' opnieuw ten dienste stellen van de maatschappij in plaats van andersom en ons laten inspireren door de donuteconomie van Kate Raworth of de betekeniseconomie van Kees Klomp?

    Benieuwd hoe jij dit ziet...

    Zin om hierover te sparren?

    Conflicten, grenzen en pleasen

    Conflicten, grenzen en pleasen

    door | mei 22, 2020 | Persoonlijk kantelpunt

    Conflicten kantelen

    Je kent dat wel: een situatie waarin de ander jou maar niet lijkt te willen begrijpen, hoe goed jij het ook met de ander voor hebt.

    Om één of andere reden dring jij niet door:

    • de ander ziet jouw goede intentie niet
    • begrijpt niet wat je zegt of aanvaardt je advies niet
    • luistert niet, tracht jou te 'overstemmen'
    • behandelt je alsof je van een andere planeet komt
    • of negeert je gewoon, laat je links leggen

    Herkenbaar? Dan voel jij je nu vreselijk omdat je je niet erkend voelt in je bestaansrecht als mens.

    Wellicht ga je nog meer de ander ervan overtuigen dat jij - en jouw visie, jouw mening - er wel degelijk mogen zijn. Je draagt wetenschappelijk bewijs aan, zet je beste redenaarstechnieken in, schakelt bondgenoten in ter overtuiging, maar helaas:

    Hoe harder jij je best doet om de ander te overtuigen, hoe minder je boodschap doordringt en hoe meer de ander afhaakt

    Voor je het weet zit je in een gepolariseerde situatie, beland je midden in een zwaar conflict dat muurvast zit...

    Hoe vermijd je escalerende conflicten?

    Stel jij vast dat je in een zo'n conflict zit, of dreigt te komen?

    Dan is het belangrijk om de verbinding met je bewustzijn te herstellen of goed te bewaken.

    De stressresponsen van ons reptielenbrein treden namelijk in werking telkens we geconfronteerd worden met 'gevaar'. 'Niet erkend worden in je bestaansrecht' vertaalt jouw brein als 'gevaar', net zoals het in de oertijd 'oog in oog met een sabeltijger staan' vertaalde als 'gevaar'.

    Dus geeft je brein het signaal aan jouw lichaam om te vechten - meestal met woorden tegenwoordig - of te vluchten - als vechten niet veilig genoeg voelt. Als vechten of vluchten niet lukt, zie je mensen ook 'bevriezen', waarbij ze 'dichtklappen'. Zolang die responsen in werking zijn, krijgen we maar moeilijk toegang tot dat deel in ons brein waar ons bewustzijn huist, waar de poort tot relativeren en zaken 'in perspectief' zien zich bevindt. Terwijl we net in conflictsituaties zo erg nood hebben aan dat bewustzijn...

    Om te vermijden dat jij bij elk mogelijk conflict 'op sleeptouw genomen wordt door de VVV-reacties van je reptielenbrein', kan je 'in rust' oefenen met volgende vragen die je jezelf leert stellen, VOOR je in een spannende situatie terecht komt.

    Zit je er al middenin, dan kan je proberen dankzij de antwoorden op deze vragen - en wat die inzichten met jou doen - de situatie proberen te kantelen:

    • Is het echt zo dat de ander mij niet WIL begrijpen? Hoe weet ik dat zo zeker?
    • WIL de ander me niet begrijpen, of KAN de ander me om één of andere reden niet begrijpen?
    • Wat begrijp IK nog niet OVER DE ANDER dat maakt dat de ander reageert zoals die doet?
    • Wat begrijp IK nog niet OVER DE SITUATIE dat maakt dat de ander reageert zoals die doet?
    • Wat weet ik over mezelf en de situatie dat maakt dat ik reageer zoals ik doe?
    • En wat wil ik hier en nu graag anders?
    • Wat kan IK dan nu doen om uit dit lijden te geraken?

    Ga dus bewust aan de slag met het enige waar je ALTIJD een vat op hebt, namelijk JE EIGEN GEDRAG:

    Hulp bij nodig?

    • Worstel jij wel vaker met conflictsituaties?
    • Ga je ze liever uit de weg, behoud jij liefst van al 'de lieve vrede'?
    • Betekent dat helaas dat je vaak over je grenzen laat gaan in interactie met anderen?
    • Of dat je situaties die dreigen te escaleren gaat vermijden, waardoor je jezelf ook kansen ontzegt in het leven?

    Dan nodig ik je uit om te onderzoeken wat maakt dat je de verbinding met jezelf verbreekt, zoals Gabor Maté zo mooi uitlegt in deze video.

    Conflicten zijn in essentie fantastische leermomenten om te groeien als mens.

    Op voorwaarde dat je er op de juiste manier mee omgaat...

    Elk conflict leert je namelijk iets over wat jij héél belangrijk vindt, jouw waarden en behoeften. Telkens een waarde of behoefte voor jou niet vervuld is en jij niet in staat bent om die behoefte op positieve manier uit te spreken, voed je het conflict in jezelf én met de rest van de wereld.

    Dat is echter een keuze die jij maakt.

    Zo kan je net zo goed op een positieve, opbouwende manier leren uitdrukking geven aan wat jij WEL belangrijk vindt, in plaats van woorden te geven aan wat je NIET wil.

    Dan vergroot de kans dat jij - of de ander - uit 'weerstand' blijft en hoeft er geen conflict te ontstaan, wel een leerzame dialoog.

    Benieuwd naar hoe dat werkt?

    Ja, daar heb ik wel interesse in, contacteer mij

    Kalm blijven in tijden van crisis: zo doe je dat

    Kalm blijven in tijden van crisis: zo doe je dat

    door | mei 2, 2020 | Maatschappelijk kantelpunt, Persoonlijk kantelpunt

    https://www.kantel.be/2020/05/kalm-blijven-in-tijden-van-crisis-video/

    Kalm blijven in tijden van crisis: zo doe je dat

    Maatschappelijke crisissen hebben zo hun eigen dynamiek en gevolgen:

    • het corona-virus maakt in 2020 de fragiliteit van ons leven zo 'tastbaar' dat we ons massaal existentiële vragen stellen
    • eerder hadden we al 9/11, terreuraanslagen en bankencrisissen met een gelijkaardige impact
    • en wat de impact van de klimaatverandering zal zijn, kunnen we vandaag zelfs nog niet bevatten

    Deze maatschappelijke kantelpunten zorgen voor behoorlijk wat onzekerheid waardoor je als individu de grond onder je voeten kan voelen wegzakken.

    Daarom is kalm blijven in tijden van crisis broodnodig.

    Om je daarbij te helpen, bundelde ik een paar lifechanging inzichten in een video aan het einde van dit artikel.

    Maar eerst vertel ik je wat meer over de werking van ons stressbrein. Want zelfkennis is het begin van alle wijsheid...

    Onzekerheid is de vijand van controle

    Als jij het gewend bent om je leven 'onder controle' te hebben, is onzekerheid allesbehalve welkom. Onzekerheid knaagt aan mensen. Zeker als ze langere tijd aanhoudt.

    Toch heb jij daar zelf ook vat op: emoties als angst, verdriet en boosheid ontstaan vooral door de zorgen die wij ons maken OVER een toekomst die we ons nog niet kunnen voorstellen.

    De verhalen die jij jezelf vertelt over hoe moeilijk jouw mogelijke toekomst zou kunnen worden, triggeren namelijk jouw stressbrein, niet zelden meer dan de omstandigheden dat zelf doen...

    Die verhalen over jouw verwachtingen voor de toekomst kritisch onderzoeken en bevragen, kan je dus helpen om kalm te blijven in tijden van crisis.

    Stressresponsen

    Tijdens een crisis schiet ons oeroude reptielenbrein in actie met de volgende VVV-reacties:

    Vechten - FIGHT

    Vechten doen wij vandaag zelden 'van mens tot mens, met blote vuisten', maar we doen het des te meer met woorden & destructief gedrag.

    Dat komt zo: je ervaart onmacht en je wil geen onmacht voelen.

    Je verzet je du tegen 'de situatie zoals die is', of je verzet je tegen 'wat jij voelt onder invloed van de situatie'.

    In plaats van je onmacht uit te spreken, maak je verwijten, ga je veroordelen en aanklagen. Of je wordt cynisch of sarcastisch. Je boosheid richt zich naar hoofdzakelijk naar alles en iedereen BUITEN jou, dan hoef je immers niet naar binnen te kijken, daar waar het heel pijn doet...

    Je 'gevecht' kan echter ook zelfdestructief zijn: dan keer je je tegen je eigen fysieke integriteit, dan heb je tenminste controle over de pijn die je jezelf toebrengt. 

    Vluchten - FLIGHT

    Bij vluchtgedrag onttrek jij je aan de situatie die niet goed voelt. Letterlijk: je gaat weg van wat niet goed voelt. Of figuurlijk: dan gedraag je je alsof er geen probleem is, bijvoorbeeld door te minimaliseren of rationaliseren wat je ervaart.

    Je kan ook letterlijk je toevlucht zoeken in 'verdovende middelen' om dat wat pijn doet minder te voelen:

    • alcohol
    • hard & soft drugs
    • gokken
    • Netflix of andere binge-watch kanalen
    • koffie, sloten koffie...

    maar evengoed:

    • intensief competitief sporten terwijl je geen topsporter bent
    • héél zweverig gedrag vertonen en alle voeling met de realiteit verliezen
    • nog harder gaan werken: 'drukdrukdruk doen' zodat je toch maar niet moet stilstaan bij wat je voelt, bij wat er zich aandient in je leven

    Bevriezen - FREEZE

    Ook al zeg je tegen jezelf: 'wees kalm, geen paniek, alles komt goed', krijg je toch niets meer gedaan, je lijkt wel verlamd.

    Je hoofd voelt wollig, je kan je niet concentreren, voelt je leeg, verloren.

    Er komt 'niets deftigs uit je handen', 'niets zinnigs uit je hoofd'. Je kan je hierdoor heel verdrietig voelen, tot zelfs apathisch...

    Dat oerbrein van ons - met zijn focus op overleven, voortplanten en daarom veiligheid - is een fantastisch instrument wanneer ons leven daadwerkelijk in gevaar is. Maar helaas bewijst het ons slechte diensten als er geen acuut levensgevaar is en ons brein onze reactie op een stressvolle situatie wel zo 'interpreteert'.

    Tijdens een maatschappelijk kantelpunt schiet bovendien niet alleen JOUW reptielenbrein in actie, maar gebeurt dat bij ALLE betrokkenen, waardoor de effecten nog versterkt worden.

    Je bewust zijn van je eigen patronen wordt dan nog belangrijker, wil je helder kunnen blijven denken en niet ten prooi vallen aan massapsychose of conspirituality.

    Bewustzijn, helder denken en creativiteit als sleutel

     

    In tijden van crisis wil je net toegang krijgen tot dat ander deel van je brein, daar waar je bewustzijn huist. Want dat bewustzijn brengt soelaas in de vorm van relativering, reflectievermogen, denkvermogen en creativiteit. 

    Dankzij die creativiteit kunnen wij veerkrachtig omgaan met de stormen die het leven nu eenmaal op ons pad brengt...

    Wie erin slaagt de kracht van zijn bewustzijn aan te boren, voelt zich geen weerloos slachtoffer meer: je neemt de regie over je eigen leven - je werk, je relaties, je gezondheid, je inkomen, je persoonlijke groei - dan BEWUST ZELF in handen.

    Want je mag dan niet altijd impact hebben op WAT er gebeurt in je leven, je hebt wél impact op hoe jij ermee omgaat.

    Geniet van de video!

    Als je hem leuk vindt, geef hem een 'duim op' op YouTube...

    Kantelen die handel

    Kantelen die handel

    door | jan 28, 2020 | Maatschappelijk kantelpunt, Persoonlijk kantelpunt, Professioneel kantelpunt

    Mijn eigen kantelproces tot 2021...

    Toen ik in 2016 schoorvoetend zelfstandig werd na een 'succesvolle' loopbaan van meer dan 20 jaar als werknemer, manager en consultant, zette dat een stevig persoonlijk bewustwordingsproces in gang. Tijdens dat proces vroeg ik mij vooral af wie ik nog meer ben, NAAST mijn professionele rol in het leven. En waar mijn obsessie met het thema 'werken' eigenlijk vandaan komt.

    In dit artikel gun ik jou een blik achter de schermen van mijn eigen kantelproces, inclusief worstelingen, tussen 2013 en 2021, waarin ook 2 coronajaren zaten.

    Elke dag probeer ik als bewuste voorouder te blijven bouwen aan een mooi toekomstbeeld, voor mezelf én de rest van de wereld. Dat lukt de ene keer al beter dan de andere, met veel vallen en opstaan. Ik blijf zoeken, soms vind ik en op een bepaald moment werd ook dat 'zoeken' onderschept... Zo gaat dat soms in het leven.

    Ilse Schorrewegen - 2022

    Ilse Schorrewegen - https://www.kantel.be/kantelaar/
    https://www.kantel.be/2020/01/kantelen-die-handel/

    De levenscyclus' die je hierboven ziet, kan ook voor jou als houvast én barometer dienen bij jouw eigen introspectie. De vragen bij elke fase kan je toepassen op persoonlijke, professionele én maatschappelijke transitie...

    Kantelen met de levenscyclus als leidraad...

    Start: turbulentie en chaos

    Ik start mijn verhaal in 2013 met de fase turbulentie, getriggerd door een onverwacht ontslag. Alles wat ik tot dan toe aan 'zekerheden' kende, viel plots weg en bracht me al snel in de fase 'chaos'.

    Eerlijk gezegd BEGREEP ik indertijd zelf niet goed waarom dat ontslag mij zo verlamde.

    Rationeel wist ik dat het wellicht het beste was dat me kon overkomen. Ik VOELDE namelijk al langer dat mijn leven 'anders' moest, maar kon niet BEDENKEN hoe dat 'anders' er zou kunnen uitzien, laat staan hoe ik het vorm zou geven.

    Voor iemand die graag controle heeft, voelt dat als de pedalen verliezen.

    Emotioneel ervaarde ik dat hele gebeuren dan ook als behoorlijk slopend:

    Mijn verlangen naar een ander leven was héél groot,

    maar mijn angst voor een ander leven was minstens even groot

    waardoor ik het gevoel had niet te kunnen bewegen: ik zat vast in mijn denken en in mijn doen.

    Er was frustratie over mijn eigen onmacht én boosheid op de wereld. Dat kon je zelfs zien aan mijn kapsel uit die tijd...

    Frustratie troef

    'Kantelen die handel!' was dé slagzin waarmee ik toen uitdrukking gaf aan mijn eigen onmacht en vele frustraties over wat ik allemaal zag mislopen rondom mij.

     

    • polarisatie: leidinggevenden versus medewerkers, overheid versus privé, vakbond versus directie, politici versus burgers, rijk versus arm, dom versus slim, believers versus non-believers: teveel 'versus', te weinig verbinding
    • teveel of-of, te weinig en-en, kortom: verzanden in dualiteitsdenken
    • onbenullige zaken die buitenproportionele aandacht kregen terwijl levensbelangrijke zaken amper aandacht krijgen in media, waardoor een algemeen klimaat van wantrouwen ontstond
    • veeleer een curatieve in plaats van een preventieve aanpak bij beleidskeuzes
    • de opkomst van bullshitjobs die mensen tot buzy fools degraderen en hen ziek maken
    • onbewust onbekwame 'leiders' die vastlopen in kortetermijndenken en 'managementitis'
    • onnodig tijdverlies door gebrek aan bewustzijn en helder denken
    • machtsspelletjes van mensen wiens ego omgekeerd evenredig is aan hun zelfvertrouwen, met vriendjespolitiek, klokkenluiders/zondebokken en verstikkende hiërarchische relaties tot gevolg
    • toenemende ongelijkheid in de wereld
    • onrecht tegenover kwetsbaren, met onnodig lijden tot gevolg voor de mens, andere levende wezens zoals dieren en planten  én onze planeet in haar totaliteit

    Onrecht triggerde altijd al heftige emoties van boosheid en verdriet bij één van mijn vele 'ikken': de wereldverbeteraar.

      Mijn eigen onmacht om met zoveel heftige emoties om te gaan, maakten mij tijdens de eerste helft van mijn leven geregeld tot irritant gezelschap. Daar was ik me van bewust, want een mens brengt ook veel tijd door met zichzelf.

      Maar hoe buig je zoiets om? Ik had geen idee... Dat veranderde rond mijn 40e, dankzij belangrijke inzichten, eerst op macroniveau.

      Het begon met het inzicht dat elk beleid dat de mens reduceert tot louter 'economische factor' een toxisch beleid is. Want overal waar dit gebeurde, zag ik mensen ongelukkig & eenzaam worden, hoe welvarend ze ook waren...

      Drop off en bezinning...

      Wat er gebeurt als je mensen tot louter economische factor of human resource reduceert, had ik immers van dichtbij ervaren tijdens mijn beroepsactieve tijd als Human Resources manager en later als Organisatie-adviseur.

      Dat wilde ik graag anders, daar zag ik 'kansen'.

      Van Stephen Covey leerde ik over cirkels van betrokkenheid en van invloed. Alles eenzijdig afschuiven op 'falend beleid', 'domheid van mensen' of 'de maatschappij' vreet teveel energie wist ik al.

      Aan de slag gaan met mijn eigen cirkel van invloed, zou me meer energie opleveren dan gefrustreerd blijven over alles waar ik geen invloed op had.

      Zo gezegd, zo gedaan: ik ging werken aan mezelf zoals dat dan heet.

      Sommigen spraken over 'een midlifecrisis', zelf noemde ik het liever een midlife update.

      Control-Alt-Delete. Versie 2.0.

      Zoiets...

      Langzaam maar zeker kwam ik los van jaren 'leven op automatische piloot'.

       

      Dat proces van kansen zien, leren en andere keuzes maken, verliep allesbehalve lineair:

      •  na een opleiding tot oplossingsgericht loopbaancoach volgde ik een opleiding tot stress & burn-outcoach
      • zelfstudie rond bio-, psycho-, neuro- en somatisch welzijn legden mee een stevige basis voor een nieuwe professionele missie en visie
      • van zodra ik het aandurfde, werd ik zelfstandig omdat ik op een andere manier in 'het systeem arbeidsmarkt' wilde staan waarin ik zoveel fout zag gaan
      • ik deed ervaring op als freelance loopbaancoach, werkte een tijdje in onderaanneming bij bestaande loopbaancentra, om er al snel achter te komen dat ik het toch weer 'net even anders' wilde aanpakken
      • omdat ik ook in de wereld van training en coaching teveel greenwashing zag in de vorm van mensen 'oplappen' - door hen ontspanningstechnieken bij te brengen, zodat ze nog harder konden werken om hen zo snel mogelijk weer mee te laten draaien in de ratrace - liet ik het adviseren van bedrijven rond welzijn al snel achter me
      • en koos ik er bewust voor enkel nog één op één mensen te begeleiden die écht gemotiveerd zijn om te 'kantelen'; omdat ze dat ZELF willen, niet omdat iemand hen zegt dat het moet, of omdat ze ergens gelezen hebben dat dat zo hoort
      • de stap naar het definiëren van hoe levensloopbaanbegeleiding eruit kan zien, was een logisch gevolg, zeker toen ik ook door sommige praktijken uit het loopbaancoachingslandschap teleurgesteld raakte...

      Hoewel ik dat al veel langer belichaamde, durfde ik nu ook de rol van 'kantelaar' claimen. De term is geïnspireerd op 'Nederland kantelt', oorspronkelijk geleid door transitiedeskundige Jan Rotmans en past me als gegoten:

      Definitie Kantelaar - www.kantelpunt.be

      Van 'kantelen die handel' naar 'kantelen mijn wandel'

      Mezelf omscholen tot coach betekende echter opnieuw jaren van keihard leren en werken. Om de kwaliteitsaudits van de Vlaamse overheid te doorstaan, moet je minstens 3000 uren individuele coaching kunnen voorleggen en voldoen aan een trits van vormvereisten. Zoals ik dat al heel mijn leven deed, probeerde ik opnieuw in een mal te passen: je zou dit meisje immers niet betrappen op een gebrek aan expertise of deskundigheid.

      Nadat ik in 2019 het kwaliteitslabel 'dienstverlener voor de KMO-portefeuille' binnenhaalde - nodig om een erkenning van VDAB te krijgen als loopbaancoach - mocht ik mijn bedrijf Kantelpunt een 'erkend loopbaancentrum' noemen. Toen pas kon ik 'volledig' op eigen vleugels gaan vliegen en hoefde ik niet langer in onderaanneming te werken. Vrijheid at last...

      Hoera!

      Ik had toch maar weer mooi bewezen dat je kan waarmaken wat je wil waarmaken,

      als je het maar graag genoeg wil en blijft geloven in je eigen kracht (dacht ik)

      Spoiler alert: vandaag, vele jaren later, weet ik dat ik toen nog altijd behoorlijk vast zat in een oud overtuigingskader én het daarop volgende gedragspatroon. Door hard te werken probeerde ik namelijk mijn eigen bestaansrecht te 'verdienen', zoals ik dat al heel mijn leven deed.

      Hard werken én perfectionisme waren mijn favoriete strategiëen qua vluchtpatroon: zo probeerde ik meer vat te krijgen op het leven en op wat ik allemaal fout zag lopen in de wereld RONDOM mij, in mijn OMGEVING.

      Maar terwijl honderden klanten hun grote tevredenheid over mijn werk uitspraken, bleef ik zelf nog heel vaak zitten met het knagend gevoel dat ik te weinig impact had op wat er gebeurde IN DIE WERELD.

      En in MIJZELF.

      De link tussen die 2 begon stilaan te dagen... 

      Toch kostte het me nog behoorlijk wat tijd en hee veel grijze haren om tot dit nieuw inzicht te komen:

      Kantelen die handel

      Transformatie

      BAM!

      Wat een inzicht: heel mijn leven had IK mij dus ZELF een beperkende identiteit aangemeten, door mezelf een verhaal te vertellen dat niet klopte?

      Alles daverde op z'n grondvesten bij dat besef...

      Welke andere keuzes ga ik nu maken?

      Dankzij mijn ervaring met de oplossingsgerichte positieve psychologie wist ik ondertussen al wel dat je elk verhaal dat je jezelf hebt aangepraat op elk moment in je leven ook weer kan 'herschrijven'. Niets aan de hand dus. 

      Of toch?

      Dat loslaten van diep gewortelde overtuigingen en de patronen gekoppeld aan mijn aannames bleek toch lastiger dan verwacht...

      Ik leef namelijk niet op een eiland.

      Ik maak deel uit van een groter geheel, een maatschappij waarin al heel lang een paradigma overheerst dat 'groei' als enige optie beschouwt. En kunstmatig schaarstedenken, extractie en kolonisatie inzet om zichzelf in stand te houden.  Dat paradigma heeft een grotere impact op ons doen en laten dan we ons realiseren, want veel meer factoren dan je zou vermoeden, worden daardoor bepaald:

      • hoe ik naar 'mijn eigen bijdrage aan de wereld' kijk door een hoofdzakelijk economische bril bijvoorbeeld,
      • wat ik beschouw als 'mijn eigen verdienste' of 'de verdienste van de grotere gehelen waar ik deel van uitmaak' ook,
      • tot en met hoe ik kijk naar de plek die 'arbeid', al dan niet betaald, inneemt in het leven vandaag...

      Zo vraagt 'aankaarten dat zorgtaken helemaal anders gevaloriseerd worden' dan pakweg 'geld virtueel doen groeien' veel moed in een samenleving die niet eens meer door heeft hoe doordrongen ze is van kapitalistisch marktdenken. 

      DAT wilde ik als Kantelaar graag anders. Maar WETEN wat je anders wil, volstaat niet altijd om zelf tot gedragsverandering te komen. Laat staan om anderen mee te nemen in zo'n verhaal...

      Alleen nog maar praten over een broodnodige paradigmashift, leverde mij geregeld het verwijt op naïef, dom, communistisch of ronduit 'gevaarlijk' te zijn; morrelen aan bepaalde zekerheden, maakt mensen nu eenmaal angstig leerde ik al snel.

      Omdat ik ooit las dat wie 'met andere ogen wil leren kijken', er goed aan doet 'opnieuw leerling te worden', besloot ik opnieuw leerling te worden op vele terreinen.

      Daarbij verzette mijn ego zich geregeld met kracht. Dat doet een ego nu eenmaal wanneer het geconfronteerd wordt met inzichten die afwijken van alles waarop het 'zijn identiteit'  heeft gebouwd...

       

      Ik volgde een opleiding tot Loslaatcoach en verdiepte me nog meer in topics als bewustzijn, zingeving, humanistische levenskunst, ecopsychologie en deep ecology. Filosofie, waarderend onderzoek en narratief werk behield ik als basis, terwijl zen, non-dualiteit, mindfullness en lichaamsbewustzijn dat plaatje verder aanvulden.

      Nogmaals: mijn transitie verliep niet volgens een lineair proces. Zo zit er veel 'gelijktijdigheid' in mijn verhaal en wisselden 'rustige' periodes elkaar af met periodes van grote onrust...

      Ergens onderweg kreeg er een definitie van 'kantelen' vorm en begon ik het potentieel ervan te zien als 'model' of methode. Ook al omdat ik leerde dat maatschappelijke transitie automatisch volgt zodra voldoende mensen een individuele transformatie doormaken...

      En zo'n individuele transformatie wordt vaak getriggerd door een persoonlijke of professioneel kantelpunt: dat gaat bijna altijd gepaard met het loslaten van reactieve patronen die je niet langer dienen. Maar dat hele proces verloopt dus niet zonder weerstand vanuit je ego, zoals mijn eigen verhaal duidelijk aangeeft.

      Enkele handvaten die je op zo'n moment in je leven kunnen helpen, deel ik graag met je:

      De kracht van vertragen en afstand nemen

      In plaats van verontwaardigd naar anderen, naar 'de maatschappij' te wijzen over wat er allemaal fout loopt, kan je je blik ook naar binnen keren, zoals ik:

      • hollen en mezelf voorbij lopen, maakte plaats voor vertragen en verstillen
      • 'vluchten' maakt plaats voor doorvoelen, toelaten en accepteren
      • 'vechten tegen' ruimde plaats voor 'kiezen voor'

      Gaandeweg bevrijde ik mezelf van hardnekkige overtuigingen en meningen die me gebracht hadden waar ik op een bepaald moment stond - geen slechte plek - maar die me ervan weerhielden om me écht vervuld te voelen en gemoedsrust te ervaren.

      Langzaamaan kantelde ik: ik ging anders in het leven staan. Rustiger. Vanuit vertrouwen. Nog steeds alert en kritisch én tegelijkertijd veel milder.

      Kortom: bewuster. 

      Verantwoordelijkheid nemen over gedachten en gevoelens

      Mijn boosheid en verontwaardiging maakten langzaam plaats voor mildheid en mededogen. Mildheid tegenover mezelf, mijn eigen innerlijke criticus en gekwetste kind, daarna tegenover de rest van de wereld.

      Onze eigen gedachten en overtuigingen kunnen ons stevig belemmeren, zeker als het gaat over blinde vlekken.

      Ik koos ervoor aan de slag te gaan met mijn gedachten: de verhalen die ik mezelf vertelde OVER wat er rondom mij, maar vooral IN MIJ, gebeurde.

      Want die verhalen kleuren mijn kijk op de wereld behoorlijk:Over kantelpunt

      Ik mag dan het gevoel hebben bijzonder weinig impact te hebben op wat anderen doen en op wat mij en de wereld overkomt, ik heb wel impact op wat ik ZELF doe.

      Bovendien heb ik ontzettend veel impact op hoe ik omga met alles wat er gebeurt, op HOE IK ME VERHOUD tot de andere en 'het andere'.

      Mijn gedachten kan ik namelijk zelf sturen.

      Door volledige verantwoordelijkheid te nemen over mijn gedachten én gevoelens ontneem ik bovendien de anderen de macht over mijn welbevinden.

      Ik hoef mezelf dus niet te reduceren tot iets of iemand dat ik niet wil of kan zijn.

      Ik KAN andere keuzes maken. En die andere keuze kan ik elke minuut van elke dag maken.

      Bij elke beslissing die ik neem, elke activiteit die ik wel of niet opneem, elke euro die ik al dan niet spendeer.

      Dat gaf pas een gevoel van vrijheid!

      Leven vanuit verwondering

      Zo ging ik anders in het leven staan, meer in verbinding met mezelf én de rest van de wereld.

      Deze vragen hielpen me om dichtbij mezelf te blijven:

      1. Wat gebeurt er, hier en nu?
      2. Hoe voel ik me daarbij?
      3. Wat vertellen mijn gevoelens mij over waar ik nood aan heb, over mijn waarden en behoeften?
      4. Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn behoeften voldaan zijn?

      EN

      1. Hoe ervaren de anderen deze situatie?
      2. Welke impact heeft de context op onze perceptie van wat er gebeurt?
      3. Wat moet er gebeuren opdat de behoeften van anderen én de mijne voldaan zijn, zonder schade te berokkenen aan 'de Ander', met name mens, dier en planeet?

      Reken maar dat er strategieën te vinden zijn die met al deze belangen rekening houden.

      Want door het perspectief te kantelen kom je erachter dat er ontzettend veel prachtige dingen in de wereld gebeuren, als je maar bereid bent om te kijken.

      Ik leerde opnieuw kijken vanuit verwondering, zoals ik dat deed toen ik kind was, toen ik nog minder 'last' had van 'aannames, meningen en overtuigingen'...

      Loslaten van de illusie van controle

      Dankzij dat dieper bewustzijn raakte 'de controlefreak' in mij ook gerustgesteld:

      Te weten dat ik controle heb over mijn gedachten, mijn gevoelens, mijn eigen gedrag, hielp me om de controle over anderen los te laten. Daar heb ik toch geen vat op...

      Net zomin als ik controle heb over wat anderen over mij denken overigens.

      Vertragen, afstand nemen, meer vanuit waarneming en minder vanuit oordeel kijken en luisteren, vaker vanuit verwondering leven, onderzoeken hoe wat er gebeurt mij altijd iets kan leren, bracht me rust.

      Het hielp me om weg te blijven uit de re-actie.

      Minder 'kantelen die handel' dus en meer 'kantelen mijn wandel.'

      Ageren vanuit mildheid in plaats vanuit frustratie

      Begrijp me niet verkeerd: ageren is prima - zeker in situaties waarin zwijgen geen optie is - maar da's iets anders dan reageren!

      Je kan vanuit acceptatie dat de dingen zijn zoals ze zijn iets willen veranderen, of vanuit weerstand over hoe het is.

      Dat tweede vraagt veel meer energie. De reactie is gedrag van 'het gekwetste kind in ons' dat boos is omdat het geen snoepje krijgt. De actie is de keuze van 'de volwassene' die verantwoordelijkheid neemt voor waar hij verantwoordelijkheid KAN voor nemen.

      Ik ambieer om minder 'de rechter' te zijn telkens ik 'een slecht functioneren' opmerk. Ook al merk ik nog héél vaak verbetermogelijkheden op.

      Maar in plaats van te reageren op 'het slechte functioneren', probeer ik 'de misvatting' te zien. En er tegelijkertijd doorheen te kijken:  "There is a crack in everything: that's where the light shines through..." zingt Leonard Cohen daarover.

      Dat luk me omdat ik, in plaats van tegen duister te vechten, het licht binnen laat.

      Met één kanttekening: waar ik echt 'duisternis' zie zoals structureel onrecht of ongelijkheid laat ik mijn verontwaardiging gewoon toe. Ik leerde met mildheid naar ALLE emoties te kijken, ook naar boosheid, angst en verdriet.

      Elke emotie mag er zijn, al hoef ik de emotie niet te worden... Het is 'maar' een emotie, getriggerd door 'maar' een verhaal OVER wat er gebeurt rondom en in mij.

      Dankzij het erkennen van de emotie kan ik altijd op zoek naar woorden voor de behoefte die in of rondom mij niet is vervuld.

      Een methode als 'verbindende communicatie'  of non-violent communication is daar een mooi hulpmiddel bij, net zoals meditatie.

      Bewustzijn over je type mindset

      Nog een pijnlijke vaststelling was deze: wij zien de wereld niet zien zoals ze is, maar zoals WIJ zijn.

      Onze binnenwereld is namelijk een afspiegeling van de buitenwereld. En hoe we die buitenwereld zien, hangt af van HOE wij waarnemen.

      Of nog:

      Zo binnen, zo buiten:

      Wat er in mij leeft, zie ik terug in de wereld om mij heen.

      De bril waardoor ik naar de wereld kijk, de verhalen die ik mezelf en anderen vertel OVER wat er gebeurt, de paradigma's die ik voor waarheid aanneem, bepalen hoe ik de wereld zie.

      Dat werkt zo:

      • Voed ik oorlog en verzet in mij? Dan zal ik overal oorlog en conflict zien & straal ik dat uit naar anderen waardoor mensen defensief op mijn gedrag re-ageren en ik bevestigd word in mijn eigen overtuiging
      • Voed ik mijn angst? Dan zie ik overal gevaar en leef ik de hele tijd op mijn hoede
      • Geloof ik dat er schaarste is in de wereld? In wat voor overvloed ik dan ook leef, altijd zal ik op zoek blijven naar meer - of ken jij veel miljonairs die vinden dat ze genoeg geld hebben?
      • Voed ik vrede in mij? Dan zie ik overal voorbeelden van vrede & straal ik dat uit naar anderen

      Eens je dat principe begrijpt, heb je altijd een keuze.

      En een verantwoordelijkheid.

      Een heerlijke consequentie die ik als gevolg van dat proces vaststelde, is deze:

      JOUW kijk op 'de wereld' bepaalt ook

      hoe 'de wereld' naar jou kijkt...

      Met andere woorden:

      Hoe de ander zich tot mij verhoudt, bepaal ik in grote mate zelf:

      ik heb de keuze om vanuit afscheiding of vanuit verbinding uit te reiken naar de wereld 

      Wetend dat ik een deel van de wereld ben en er dus onlosmakelijk mee verbonden ben, transformeerde mijn '40-something' lijfspreuk #kantelendiehandel via die nieuwe inzichten - #kantelenmijnwandel - naar #kanteljeperspectief rond mijn vijftigste.

      Vertaald naar 'mindset' maakte ik een sprong van een groeimindset zo typerend voor een kapitalistisch paradigma  naar een benefit mindset.

      Of probeer ik dat alleszins...

      Creatie, groei en volwassenheid

      Wat wil ik, hoe ervaar ik stabiliteit en bloei?

      Een aangenaam neveneffect van mijn eigen transformatie tussen 2013 en 2020 was dat de behoorlijk gefrustreerde wereldverbeteraar langzaam veranderde in een meesteres in de levenskunst.

      Ik werd aangenamer gezelschap. Voor mezelf én voor mijn omgeving.

      Hoe werkt kantelen?

      Ik vond RUST in mijn eigen rusteloosheid en begreep beter mijn eigen handleiding, als hoogsensitief, introvert beelddenker en creatief generalist,

      waardoor de ONRUST in mijn leven ging liggen en er gemoedsrust in de plaats kwam,

      gevolgd door mildheid en mededogen...

      In januari 2020 ervaarde ik zowaar het gelukzalige gevoel 'vrede met het leven' te hebben, misschien wel voor het eerst in mijn bestaan. Dat ik daar zo oud moest voor worden...

      Op dat moment dacht ik: 'nu ben ik er'. Ik kan niet meer van mijn sokken geblazen worden: zo 'zen' en 'verbonden met het leven' voelde ik me.

      Helemaal tevreden was ik toen, met de professionele en persoonlijke keuzes die ik gemaakt had én de rust die het gevolg was van de balans of stabiliteit en bloei die zo ontstaan was.

      https://www.kantel.be/2020/01/kantelen-die-handel/

      Maar toen had ik helaas nog niet begrepen dat in de levenscyclus ook een oneindigheidsteken staat, wat zoveel betekent als: 'je gaat hier verschillende keren door, telkens op andere niveaus'.

      Het stopt dus nooit?

      Ah neen, want ELK einde is het begin van een nieuwe creatiefase...

      Da's heel geruststellend én heel pittig tegelijkertijd.

      opnieuw Turbulentie

      Hoe ervaarde ik dat het niet meer werkte?

      In maart 2020 gebeurde iets wat niemand had zien aankomen, behalve een handvol virologen wiens visie helaas gedurende jaren genegeerd werd: een pandemie overspoelde de wereld.

      In eerste instantie voelde dat voor mij als een geschenk, een broodnodige wake-up call voor onze wereld die nog vast zat in 'een oud paradigma'. Vanuit mijn vredevolle zijnsstaat kon ik vol vertrouwen en zonder oordeel kijken naar wat er gebeurde, naar de lock-downs en de rust die ze brachten voor veel mensen.

      Dit eenvoudige manifesto stroomde toen uit mijn pen, vanuit een positieve, hoopvolle kracht in mij die niet te stoppen leek:

      Deze infographic maakte ik wat later, naar aanleiding van een bevraging die ik deed op Facebook in 2020 en nogmaals één jaar later, in 2021.

      Ik gaf mee woorden aan mijn volgers hun verlangen om te vertragen, verwonderen, verbinden, begrenzen, aan te pakken en dankbaar te zijn.

      En ik overstelpte iedereen die het wilde horen met voorbeelden van positief nieuws, vanuit de stellige overtuiging dat mijn verlangen naar een andere wereld met een rustiger levenstempo ook het verlangen van andere mensen zou zijn.

      Het was toch glashelder dat we vooral NIET terug moesten naar 'normaal', omdat dat 'normaal' van voordien allesbehalve 'normaal' was (lees er Gabor Maté's 'de mythe van normaal' maar 'ns op na)?

      Maar boy oh boy, wat bleek dat voorbarig van mij...

      Want in 2021 'bewoog' de wereld wel, maar in een heel andere richting:

      Weinig mensen bleken opgewassen tegen de groeiende onzekerheid, waardoor oeroude vecht-vlucht en bevriespatronen het overnamen en we vooral in weerstand gingen:

      •  Complotdenken nam over, omdat wetenschappelijk voortschrijdend inzicht 'continue verandering' als enige zekerheid heeft en we na zoveel decennia van relatieve stabiliteit en vrede in onze contreien niet meer met onzekerheid om kunnen
      • Een gevoel van afgescheidenheid, zich niet begrepen of gehoord voelen in een wereld die technologisch, ecologisch en sociologisch aan een sneltreintempo evolueert, circuleerde al lang voor deze pandemie: met de gevolgen daarvan werden we nu keihard geconfronteerd
      • We bestreden elkaar om 'het grote gelijk': van 'verbinden' of 'dankbaar zijn', laat staan 'verwonderen', was nauwelijks sprake
      • Individuele vrijheden tijdelijk anders invullen, ten bate van een hoger belang, werd onder woorden gebracht in de media als 'inleveren, inboeten, bedreigend, dictatoriaal zelfs', terwijl het ook als een heel ander verhaal had kunnen gebracht worden...

      Maar voor verbindende verhalen, is VERTROUWEN nodig en dat leek er steeds minder te zijn voor elkaar...

      Chaos 2,0

      Zo ervaarde ik de instabiliteit

      Collectieve disconnectie

      Los van wat ik maatschappijbreed zag gebeuren, kon ik ook zelf mijn werk niet meer doen zoals ik het gewoon was. Mijn 'omgeving' veranderde drastisch.

      Er waren lange periodes van 'geen werk' en er waren periodes van 'enkel werken via video'. 

      Ondanks de prachtige mogelijkheden die technologie ons bood en waar ik dankbaar gebruik van maakte om diepgaande gesprekken te voeren met mensen uit de hele wereld, miste ik toch de menselijke 'connectie'

      En neen, ik leed niet aan 'een belemmerende overtuiging over digitaal werken', zoals me wel eens werd ingefluisterd door marketeers, of door andere coaches die wél vlot de overstap leken te maken naar videocoaching. Ik zie de voordelen van 'digitaal coachen' heus wel in.

      Mijn gevoel had meer te maken met de collectieve disconnectie in de wereld, waar ik mij steeds moeilijker voor kon afsluiten.

      De 'existentiële eenzaamheid' die ik oppikte in mijn naaste omgeving, maar ook op wereldschaal, koppelde ik aan het gebrek aan verbondenheid en relationele ethiek: we 'schermden ons steeds meer af' van elkaar, terwijl wij toch sociale dieren zijn?!

      Hoewel ik heel goed begreep waarom de coronamaatregelen nodig waren en ik vanuit vertrouwen met plezier individuele vrijheden opgaf in het belang van een hoger doel - de verdere verspreiding van het virus stoppen - kon ik me ook iets voorstellen bij de bezorgdheid van sommigen die minder vertrouwen hadden in pakweg de tijdelijkheid van die maatregelen.

      Het gaf voor mij overduidelijk aan dat in crisissituaties 'nuance' en 'actief luisteren naar elkaar' ontzettend belangrijk is. Maar laat nu net 'nuance' snel wegvallen in tijden van crisis...

      Er werd vooral om ter hardst geroepen, 'het grote gelijk' moest gehaald! Want ons ego kan er niet tegen om als 'dom' over te komen, weet je nog?

      Extinctiestress erbovenop

      En dan was er nog die gefaalde klimaattop die bij mij persoonlijk voor heel wat extra onrust zorgde.

      Ik lag namelijk - en lig soms nog steeds - wél wakker van al de vele ecologische kantelpunten die ondertussen overschreden zijn.

      Sterker: ik rouw over het gebrek aan bewustzijn van de mensheid die al heel mijn leven, sinds de jaren 70, in volstrekte ontkenning leeft voor haar eigen aandeel aan de ramp die zich momenteel voltrekt en die massa-extinctie of ecocide heet.

      Als hoogsensitief persoon ben ik namelijk supergevoelig aan hoe mijn omgeving eraan toe is: ik kan daar niet zomaar van wegkijken, mocht ik dat al willen...

      Zorgen voor mijn omgeving, voelt daardoor ook niet als 'een opgave' voor mij. De bewuste keuzes die ik maak om een planeet achter te laten die nog leefbaar is voor toekomstige generaties geven mij zelfs ontzettend veel voldoening. Ze voegen zin toe aan mijn leven. Al heb ik OOK al heel mijn leven het gevoel dat ik tot een kleine minderheid behoor die er op deze manier in staat. 

      Wat me ontzettend bezig hield in 2021 / begin 2022 was dit: als een relatief 'beheersbare' pandemie al zo'n nefaste impact had op menselijk gedrag, wat zouden andere, minder beheersbare crisissen in de toekomst dan gaan triggeren qua angstpatronen?

      Byebye balans

      Long story short: alles wat tot 2020 zo helder voor mij was geweest, kwam tijdens de covidjaren opnieuw op losse schroeven te staan. En ik klapte toe. Freezemodus...

      Waardoor ook al mijn goede gewoonten rond bewust leven, als sneeuw voor de zon slonken.

      Ik had al mijn energie nodig om rechtop te blijven in een omgeving waarin zowel angst & verbittering als onverschilligheid en apathie heersten:

      • Het deed pijn om vast te stellen hoe sommige collega's ten prooi vielen aan complotdenken
      • hoe er klinkklare nonsens werden verspreid, langs alle 'kanten' van het spectrum
      • en er haat de wereld werd in gestuurd, door mensen die zichzelf voor de pandemie als vredesactivisten en vrije denkers profileerden: hoe kon dat nu?

      Hoe konden we toch geloven dat elkaar verwijten 'een dom schaap' te zijn deel van de oplossing kon zijn?

      Schaamte

      Van de 3 soorten conflicten - een conflict met jezelf, een conflict met 'de ander' en een conflict van de mens met zijn omgeving - moest ik vaststellen dat ze alle 3 speelden:

      1. mijn omgeving veranderde 
      2. er waren veel conflicten tussen mensen
      3. ik voelde mezelf ook veranderen en kreeg er maar moeilijk vat op
      4. en vooral: ik kon geen enkele van die drie accepteren...

      Resultaat? De balans die ik voor mezelf had gevonden begin 2020, slipte uit mijn handen.

      Zoals dat dan gaat bij een situatie die uit balans is, staken mijn eigen reactieve patronen ook weer de kop op.

      Dat vormde dan weer aanleiding voor schaamte en vertwijfeling:

       

      • Als ik zelf niet immuun bleek voor lijden, deed ik dan wel de juiste dingen?
      • Welke denkfouten maakte ik zelf, zat ik misschien zelf ook vast in groepsdenken?
      • Wat stelde ik überhaupt nog voor als 'coach', als ik voor anderen geen 'krachtige vuurtoren' meer kon zijn?
      • En dan was er ook nog de angst dat ik nooit meer mijn vredevolle zen-zijnstaat zou terugvinden, hoeveel ik ook mediteerde...

      'Zo snel kan het dus de ene OF de andere kant uit kantelen,

      in de wereld én in onszelf'

      stelde ik WANHOPIG vast...

      https://www.kantel.be/2020/01/kantelen-die-handel/

      Drop off, bezinning en transformatie

      Welke kansen liggen er?

      Gelukkig ligt 'bij de pakken blijven zitten' niet in mijn aard.Ik ging op zoek naar wat mij UIT mijn reactieve patronen kon halen.

      Zo kwam ik in contact met weer heel nieuwe inzichten, die mijn hele overtuigingskader voor de zoveelste keer omgooiden.

      Ik kan je vertellen: de denker in mij wil zo graag begrijpen en die arme sukkelaar kreeg het deze keer zwaar te verduren.

      Gelukkig kon ik ook rekenen op mensen van vlees en bloed in mijn naaste omgeving én ver daarbuiten die mij liefdevol én confronterend een spiegel voorhielden. Bij hen mocht ik mij een onzeker, twijfelend mens tonen, ZONDER daarvoor veroordeeld te worden.

      Dankzij hun liefdevolle aandacht én mijn nieuwe inzichten kon ik een klimaatdepressie ei zo na voorkomen. Mocht je ooit zelf op die plek belanden: The work that reconnects van Joanna Macy kwam mij goed van pas.

      Wat bleek?

      Mijn doorgedreven focus van 'oplossingsgerichtheid' - waarbij ik altijd maar positief probeerde te blijven, terwijl ik me duidelijk en met goede redenen slecht voelde over wat er gebeurde in de wereld - had deze keer averechts gewerkt.

      Het leidde tot een waardevol inzicht: pas na diepe acceptatie van wat IS en hoe ik me daarbij voel, komt er opnieuw ruimte... 

      Toen ik opnieuw met mondjesmaat nieuwsbrieven ging versturen, begon ik me opnieuw een klein beetje 'vuurtoren' te voelen en was mijn ego gered...

      'Zo snel kan het dus de ene OF de andere kant uit kantelen,

      in de wereld én in onszelf'

      stelde ik HOOPVOL vast...

      Ontslagen

      Lessons learned tussen 2020 en 2022

      Wat er allemaal te leren viel voor mij in die periode, is teveel om hier neer te pennen.

      Want:

       

      • wat ik hier deel, is natuurlijk ook maar 'een verhaal', belicht vanuit één perspectief - het mijne - en gelinkt aan één model: de levenscyclus,
      • vele andere perspectieven blijven dus onbelicht in dit 'verhaal dat ik mezelf over mezelf vertel' én met hier jou deel,
      • tegelijkertijd is de uitwisseling van dit soort verhalen en innerlijke processen ook een waarden-volle manier om te verbinden

       

      Precies daarom schrijf ik voor mezelf en soms deel ik mijn inzichten. Niet om jou ergens van te overtuigen, of te claimen dat ik beter weet dan jij hoe te leven; wél om verschillende perspectieven te tonen, zodat anderen kunnen voelen wat mijn verhaal bij hen triggert.

      Blijf nederig

      Dat nederigheid op zijn plaats is in het leven, werd mij pijnlijk duidelijk.

      Elke zenmeester had me begin 2020 kunnen vertellen dat je nooit moet denken 'dat je er bent'.

      Maar blijkbaar had ik al deze ervaringen nodig om dat nog eens goed te doorvoelen.

      Resultaat?

      • Vanaf nu spreek ik over mijn eigen zijnsstaat 'onder voorbehoud'
      • Hoe meer kennis ik vergaar, hoe meer ik weet ik dat ik vooral heel veel NIET weet
      • En nooit alles KAN, zal of hoef te weten...

      Daar zit ook schoonheid in, een vleugje mysterie zelfs: niet alles hoeft opgehelderd, begrepen, verklaard, geloofd te worden, het leven mag 'gewoon' geleefd worden...

      'Ik ben omdat wij zijn': over hoe het leven een oefening in 'geven én ontvangen' is...

      Het leven bestaat uit 'geven én ontvangen'. Da's iets anders dan 'geven en nemen'.

      Met de geneugten van 'geven' was ik al langer vertrouwd. Maar écht 'ontvangen', bleek iets waarin ik nog te leren had.

      Voor het eerst in mijn leven werd ik immers langere tijd afhankelijk van het inkomen van mijn partner en van de andere inkomsten uit de BV waarin wij met verschillende vennoten ons eigen 'mini sociale zekerheidssysteem' vormen. Als de ene het wat lastig heeft, zijn de inkomsten van de anderen er om te compenseren, zodat je niet meteen moet stoppen met je zelfstandige activiteiten.

      Die steun 'mogen ontvangen' van mijn vennoten, was een ervaring die ik in mijn professioneel leven niet eerder zo pertinent ervaarde en dat viel me - raar genoeg - moeilijker dan verwacht.

      De controlefreak en zelfbewuste feministe in mij voelt zich namelijk niet graag 'afhankelijk' van anderen.

      Terwijl ik natuurlijk al heel mijn leven afhang van anderen!

      Opnieuw ontdekte ik hoe een heersend paradigma - dat opperste individualiteit promoot boven je onderdeel voelen van een groter geheel - mijn overtuigingen al zo lang kleurde. Schokkend toch?!

      Vandaag ben ik ontzettend dankbaar dat Kantelpunt nog bestaat en weet ik dat dat enkel zo is omdat ik het NIET 'in mijn eentje' doe, nooit in mijn eentje gedaan heb zelfs, ook al ben ik 'solopreneur': zonder de praktische, mentale, intellectuele, emotionele en soms financiële steun van mijn omgeving, stel ik letterlijk NIETS voor en had Kantelpunt zelfs nooit het levenslicht gezien... 

      Trouwens, zonder een overheid die voor mij zorgt en die mij toeliet om te studeren bijvoorbeeld, stel ik ook niets voor.

      Natuurlijk werden en worden er beleidsfouten gemaakt, tuurlijk kan er nog heel veel 'beter'. Over het falend klimaatbeleid zal ik hier niet uitweiden, over de onmacht van politici om het wantrouwen bij burgers om te buigen ook niet...

      Maar al bij al kan ik niet anders dan dankbaar zijn voor de plek waar ik ben geboren en hoe we hier voor elkaar zorgen... Er zijn veel plekken in de wereld waar ik het met heel 'andere kaarten' zou moeten stellen.

      De UBUNTU filosofie 'Ik ben omdat wij zijn' heb ik letterlijk gevoeld tijdens de coronajaren en daarvoor ben ik intens dankbaar...

      Welke andere keuzes ga ik maken na 2022?

      Ik leer het niet-weten omarmen, een boeiend leertraject voor een kennisspons die zo graag wil 'begrijpen'...

      Het vraagt om echt FUNDAMENTEEL ANDERS DENKEN & zijn, maar het brengt zoveel rust en ruimte wanneer ik daarin slaag.

      Samenvattend...

      • mijn huidige nederige zijnsstaat laat meer ruimte voor twijfel,
      • daardoor ook voor verwondering en mildheid
      • waardoor ik beter kan accepteren wat is en ik toch vertrouwen heb
      • dat ik, ook als ik bang, boos of verdrietig ben
      • mijn gedroomde toekomst mag blijven verwoorden & verbeelden
      • OMDAT ik haar op die manier verwezenlijk, met vallen en opstaan en zonder enige garantie op resultaat'
      • want het vallen en opstaan zelf IS het resultaat: DAT is 'het LEVEN'

      Verder heb ik:

      • de zekerheid dat er geen zekerheden zijn,
      • de geruststelling dat alles cyclisch is, dat elk einde een nieuw begin is, hoe spannend ook,
      • het inzicht dat wu-wei ook een waardevol perspectief is en we zoveel meer zijn dan onze overlevingsdriften,
      • begrepen dat de meeste mensen deugen en hun best doen, ook al ziet dat er anders uit dan wat ik eronder versta,
      • en heb ik vertrouwen dat alles met alles verbonden is, waardoor ik niet de enige ben die groeit in dit bewustzijn...

      Dat we met velen onze planeet Aarde bevolken en hoe de menselijke arrogantie daarin doorweegt, mag zeker een bron van bezorgdheid zijn...

      Tegelijkertijd is dit scharniermoment in de geschiedenis ook een opportuniteit om het grondig anders te pakken in de toekomst. Er is meer dan ooit tevoren een gigantisch potentieel tot collectieve bewustwording voorhanden.

      Waardoor ik erop mag vertrouwen dat:

      Wat er ook gebeurt

      IN en met DE WERELD

      - of in en met MEZELF -

      ik kan en hoef het niet in mijn eentje dragen...

      Tenminste, als we kantelen, van ego naar eco...

      https://www.kantel.be/2020/01/kantelen-die-handel

        Hier deel ik inspirerende lectuur die mee aan de bron van mijn inzichten lag:

        1. 'Minder is meer - hoe degrowth de wereld zal redden' van economisch antropoloog Jason Hickel - website Jason Hickel
        2. De psychologie van totalitarisme - Mattias Desmet
        3. Omarm de chaos - Jan Rotmans en Mischa Verheijden
        4. Disrupt jezelf - Elke Leyman en Mischa Verheijden
        5. 'Ik ben de wereld - anders denken in de 21e eeuw' en 'geen idee' van filosoof Jan Warndorff - website humanisticus Jan Warndorff
        6. 'Actieve hoop - hoe de chaos onder ogen zien zonder gek te worden' van Joanna Macy en Chris Johnstone - website the work that reconnects
        7. De gelukkige activist van Ann Sterckx en Rudy Vandamme
        8. Deep evolvement - jouw rol als professional in een turbulente samenleving van Rudy Vandamme
        9. De mythe van normaal - Gabor Maté (toegevoegd in 2023)
        10. Dubbelganger - Naomi Klein (toegevoegd in 2023)
        11. https://maatschapwij.nu/duurzaam/jelmer-mommers-zomergesprekken/ 

        Heeft iets in mijn verhaal je getriggerd en wil je daar graag iets over kwijt, contacteer me dan...

        Contacteer Ilse Schorrewegen, Kantelaar...